به گزارش خبرنگار مهر، دومین نشست از سلسله نشست‌های هم‌اندیشی تخصصی علوم و فناوری چاپ با عنوان «چاپ، اقتصاد مقاومتی، صادرات غیرنفتی و ارتقاء برند ملی» به همت انجمن علمی فناوری چاپ ایران صبح امروز پنجشنبه ۱۲ شهریور با حضور جمعی از متخصصین با کارشناسان حوزه صنعت چاپ، بسته‌بندی و برندسازی در محل سالن شهدای جهاد دانشگاهی دانشگاه علم و فرهنگ در تهران برگزار شد.
محمد بیطرفان، رئیس انجمن علمی فناوری چاپ ایران در این نشست با اشاره به برگزاری موفقیت‌آمیز اولین همایش علم و فناوری چاپ در ایران در سال گذشته از سوی انجمن متبوعش، برگزاری سلسله نشست‌های اخیر را با هدف عطف توجه بیشتر به مشکلات صنعت چاپ کشور از بـُعد علمی و آموزشی عنوان کرد و گفت: متاسفانه صنعت چاپ در کشور ما هم مظلوم واقع شده و هم مغفول و ضروری است که دستگاههای ذیربط در این رابطه فعالانه‌تر عمل کنند.
وی در ادامه به گردش مالی صنعت چاپ در دنیا پرداخت و در مقایسه آن با ترن اور این صنعت در ایران افزود: گردش مالی صنعت چاپ در دنیا حدود یک‌هزار میلیارد دلار است. این صنعت در آمریکا در جایگاه دوم اقتصادی و در اروپا هم در جایگاهی بین سوم تا پنجم در میان صنایع قرار دارد، اما در کشور ما به دلیل نبود آمار دقیق، تنها می‌شود در این خصوص تخمین‌هایی ارائه کرد و می‌توان گفت گردش مالی صنعت چاپ در ایران حدود ۱۰ تا ۱۲ هزار میلیارد تومان در سال است.
بیطرفان همچنین با اشاره به اعلام آمار رسمی واردات محصولات چاپی از سوی مدیرکل دفتر امور چاپ که آن را بیش از یک‌میلیارد دلار اعلام کرده است، تاکیدات مقام معظم رهبری را بر ضرورت توجه به مساله اقتصاد مقاومتی و تقویت تولیدات داخلی یادآور شد و توضیح داد: واردات این میزان محصول چاپی که معادل ریالی آن ۳ هزار میلیارد تومان می‌شود، کاملا مغایر با سیاست‌های اقتصاد مقاومتی و نیز موضوع شعار سال که همدلی دولت و ملت است و ضروری است تا از ورود محصولات روز این میزان انبوه محصول چاپی به کشور جلوگیری شود.
رئیس انجمن علمی فناوری چاپ ایران همچنین با اشاره به فرصت‌ها و تهدیدها برای صنعت چاپ در دوران پساتحریم ادامه داد: باید از این فرصت برای ورود فناوری و سرمایه‌های خارجی سود جست با این رویکرد که زیرساخت‌های تولید محصولات چاپی در کشور ایجاد شود.
وی همچنین نقش صنعت چاپ را در صادرات محصولات غیرنفتی یادآور شد و گفت: ما می‌توانیم با اخذ سفارشات چاپی عمده از کشورهای منطقه و تولید آن در داخل کشور، محصول نهایی را به آنها تحویل دهیم و از این طریق از میزان اتکاء به درآمدهای نفتی کم کنیم.
بیطرفان: واردات ۳ هزار میلیارد تومان محصول چاپی مغایر با سیاست‌های اقتصاد مقاومتی است
بیطرفان تصریح کرد: صنعت چاپ می تواند در ایجاد تحول در دیگر صنایع از جمله صنایع فرهنگی و گردشگری نقش مهمی ایفا کند. به علاوه ایجاد یک منطقه ویژه اقتصادی چاپ اقدام مهمی در جهت تسهیل در صادرات محصولات چاپی باشد و ما را از وابستگی شدید به نفت رها کند.
رئیس انجمن علمی فناوری چاپ ایران غیبت نمایندگانی از صنعت چاپ در کمیسیون‌های تجاری که بین ایران و کشورهای دیگر تشکیل می‌شود را نشانه بی‌توجهی دولت و صنف چاپ به این مسأله مهم خواند و خواستار توجه جدی‌تر بخش‌های مختلف به این معضل شد.
وی با اشاره به ۶ شاخص نمودار ارتقاء برند ملی «آن هالک» شامل حاکمیت، صادرات، مهاجرت و سرمایه‌گذاری، گردشگری، مردم و فرهنگ و میراث فرهنگی است، گفت: صنعت چاپ دسته کم می تواند در پنج ضلع یعنی صادرات، گردشگری، فرهنگ و میراث فرهنگی و حاکمیتی، نقش مهمی ایفا کند. امروزه بسیاری از کشورها به این سمت رفته‌اند که کشورشان با یک یا چند برند ملی مطرح در عرصه جهانی، شناخته می‌شود.
بیطرفان در این زمینه مثال‌هایی زد و در پایان سخنانش بر تدوین یک برنامه راهبردی برای ایجاد برند ملی را از برنامه‌های انجمن متبوعش عنوان کرد.
در ادامه این نشست، سیدمصطفی ایرانمنش، عضو هیات علمی دانشگاه امیرکبیر و پژوهشگر علوم کاربردی در دانشگاه‌های سوئد و از متخصصین حوزه صنعت بسته‌بندی در کشور با اشاره به تجربه‌های تحصیلی و نیز عملی خود در این حوزه از اینکه آموزش در دانشگاه‌های کشور منجر به تجاری‌سازی محصولات در حوزه های صنعتی نمی شود، انتقاد کرد و اظهار داشت: بسته‌بندی، مادر بازار است؛ چراکه هر ماده‌ای در هر صنعتی که تولید می‌شود، باید در قالب یک پوشش به بازار عرضه شود و بر اساس برآوردها بیش از ۹۵ درصد ارزش افزوده هر کالا در نوع بسته‌بندی آن است.
ایرانمنش تصریح کرد: متاسفانه صنعت بسته‌بندی در کشور ما علی‌رغم تمام تلاش‌ها در حالت نطفه و جنین قرار دارد و هنوز به یک نوزاد هم تبدیل نشده است.
اظهار شگفتی دبیرکل سازمان بسته‌بندی جهانی از تولید زعفران و انواع مختلف خرما در ایران
وی که سال گذشته دبیرکل سازمان بسته‌بندی جهانی را به ایران دعوت کرده بود، توضیح داد: او بسیار تعجب می‌کرد که ما در کشورمان زعفران تولید می‌کنیم و می‌گفت که زعفران، محصولی است متعلق به اسپانیا و همچنین از ایکه در ایران بالغ بر ۴۰۰ نوع خرما وجود دارد، اظهار تعجب می‌کرد؛ مشکل اصلی ما در حوزه صنعت بسته‌بندی این است که هر کدام از فعالان این حوزه به صورت جزیره‌ای عمل می‌کنند، در حالی که در کشورهای پیشرفته این صنعت در قالب تشکل‌ها نمود می‌یابد.
عضو هیات علمی دانشگاه امیرکبیر همچنین تلاش انجمن هایی مانند انجمن علمی فناوری چاپ ایران را برای زمینه‌سازی با هدف طرح مشکلات صنعت چاپ و بسته‌بندی، قابل تقدیر دانست.
در ادامه این نشست، بهرام خیری، عضو هیات علمی دانشگاه آزاد تهران- مرکز در سخنانی ضمن تایید نقطه نظرات دکتر ایرانمنش در عین حال تقلیل مشکلات یک فعالیت در کشور را به عوامل اخلاقی، روانی و فردی نادرست خواند و عنوان کرد: قطعا عواملی مانند صداقت و عشق می تواند انجام یک کار و تولید محصولات نهایی مفید بسیار موثر باشد، اما صنعت بزرگی مانند چاپ را باید کلان‌تر بررسی کرد و نمی شود مشکلات آن را به صورت یک جزء دید.
وی اضافه کرد: ما نمی توانیم یک جزء را بدون توجه به سایر اجزاء یک کل بررسی کنیم.
در ادامه این نشست، محمد آزادی، عضو هیات علمی سازمان مدیریت صنعتی و دبیر کمیته انتخاب برندهای برتر سال ۹۴ سازمان توسعه تجارت در سخنانی مشکل برندسازی را در کشور، نبود ارتباط میان فعالین این حوزه دانست و تاکید کرد: پایه برندسازی، تحقیقات و پژوهش های دانشگاهی است. به عنوان مثال ما مشاهده می کنیم که در زمینه تولید خودرو در بسیاری از کشورهای پیشرفته، به مسأله رنگ خودرو به عنوان یک مؤلفه اصلی در ایجاد یک برند، بسیار توجه می شود؛ مسأله‌ای که کمتر توجهی هم به آن در کشورمان نمی شود.
وی افزود: متاسفانه ما در زمینه فناوری هم به صورت وارداتی عمل کرده و بدون توجه به نیاز مخاطب داخلی و سلایق او اقدام به تولید یک محصول می کنیم.
سرمایه آلمان، Made in Germany است
در نشست امروز، همچنین حسین محمدلو، از تولیدکنندگان پیشکسوت مرکب به عنوان یکی از مواد اصلی صنعت چاپ در سخنانی ضمن اشاره به غنای کشور از حیث داشتن منابع زیرزمینی مانند نفت، گاز و نیز وجود برندی مثل فرش به عنوان محصولی که ایران را در جهان با آن می شناسند، در عین حال خاطرنشان کرد: کشورهای پیشرفته در حوزه مختلف صنعتی با تولیدات داخلی خود شناخته می شوند. به عنوان مثال سرمایه کشوری مثل آلمان (Made in Germany) است و آنها بسیار حیثیتی، باغیرت و تعصب به محصولات خود نگاه می کنند.
محمدلو ادامه داد: در کشور ما هم باید ارتقاء صنعت به صورت پایه‌ای و از همان مدارس ابتدایی مدنظر قرار گیرد. راز توسعه صنعتی ما در آموزش، تحقیق و پژوهش است. معلمان ما باید در شاگردانشان ایجاد انگیزه کنند و لازمه این کار وجود مراکز استعدادسنجی در حوزه‌های مختلف صنعتی در مدارس ما است.
در این نشست همچنین، محمدحسین جبل عاملی، مدرس سازمان مدیریت صنعتی و عضو کمیته علمی انتخاب برندهای برتر سال ۹۴ هم در سخنانی اعلام کرد: شاید مسأله اصلی ما در صنعت چاپ، نداشتن سخت‌افزار نباشد، بلکه مشکل اصلی نگرش ها است. واقعا ما در صنعت چاپ و بسته‌بندی چقدر به اهمیت این صنعت واقف هستیم؟ چرا از خودمان نمی پرسیم چه اتفاقی افتاد که اسپانیا جای ما را در صادرات زعفران در دنیا گرفت؟ و چرا بسیاری از خرماهای ما وقتی به عربستان می رود، دیگر به عنوان خرمای عربستانی فروش می‌رود؟
وی افزود: اگر بتوانیم این تغییر نگرش را در صنعتگران، دانشگاهیان یا مردم ایجاد کنیم، آن وقت می‌توان به ایجاد تحول در صنعت چاپ امیدوار شد.
عضو کمیته علمی انتخاب برندهای برتر سال ۹۴ با تاکید بر لزوم انجام تحقیقات کاربردی برای بهبود وضعیت صنعت چاپ در کشور توضیح داد: متاسفانه صنعتگران و بازاریان ما آنچنان که باید و شاید به ارزش مساله بسته‌بندی و تاثیر نوع چاپ لیبل‌ها روی محصولات نهایی در افزایش میزان فروش آنها واقف نیستند.
امام‌پور: ضعف صنعت بسته‌بندی، ناشی از فقدان مدیریت واحدها است
مصطفی امام‌پور، مدیر استاندارد مرکز مطالعات و پژوهش‌‌های لجستیکی هم در نشست هم‌اندیشی تخصصی چاپ، اقتصاد مقاومتی، صادرات غیرنفتی و ارتقاء برند ملی با اشاره به تأکیدات مکرر مقام معظم رهبری بر مسأله اقتصاد مقاومتی و لزوم توجه مسئولان به این حوزه در عین حال تاکید کرد: خوشبختانه کشور ما در حال حاضر به جایگاهی دست یافته که دیگر کشورها مجبور شده اند بیایند پای میز مذاکره و از این جهت معتقدم نباید به خود بی‌اعتماد باشیم.
مدیر استاندارد مرکز مطالعات و پژوهش‌‌های لجستیکی ادامه داد: ما پژوهشگران زبده ای داریم، اما شاید مدیریت ما ضعیف باشد که نتوانستیم از دانش آنها بهره بگیریم. ما لازم است نیازسنجی کنیم و بدانیم که به دنبال چه چیزی هستیم. با آگاهی از نیازها است که می توانیم تیم بچینیم.
امام‌پور ضعف کشور را در حوزه صنعت بسته بندی ناشی از نبود مدیریت واحد دانست و عنوان کرد: با توجه به اینکه در حوزه چاپ ما یک دانشکده داریم و انجمن هایی هم در این زمینه فعالیت می کنند، می توان گفت مشکلات صنعت چاپ از بسته بندی کمتر است.
سوخته‌سرایی: دانشجوی چاپ با لیسانس حتی یک ماشین چاپ را هم از نزدیک ندیده است
در این نشست، همچنین علیرضا سوخته‌سرایی، مدرس دانشگاه تهران در سخنانی به انجمن علمی صنعت فناوری چاپ ایران پیشنهاد کرد با تمرکز به روی یک موضوع مشخص و واحد در حوزه صنعت چاپ و بسته‌بندی، امکان هم افزایی متمرکزتر سایر بخش ها را در این زمینه فراهم کند.
وی در ادامه افزود: ما اگرچه بهترین ماشین‌آلات چاپ و مواد اولیه این صنعت را در اختیار داریم، با کمال تاسف باید اذعان کنیم که اگر دست‌اندرکاران چاپخانه‌ها سرمایه‌شان را در بانک بگذارند، سودی که از آن عایدشان می‌شود، بیشتر از حال حاضر است.
این مدرس دانشگاه در حوزه صنعت چاپ، همچنین غلبه تئوری بر عمل را در فرآیندهای آموزشی حوزه چاپ تأسف‌آور خواند و گفت: دانشجوی چاپ ما به راحتی می تواند مدرک لیسانس را در رشته مدیریت چاپ اخذ کند، بدون اینکه حتی یک ماشین چاپ را هم از نزدیک دیده باشد.
در این نشست اکبر محمودی از متخصصین حوزه چاپ ترانسفر (مرکب برگردان) با اشاره به نو بودن این فناوری در ایران به بیان نحوه کسب تجربه از شرکت های فرانسوی و بومی سازی این صنعت در کشور خودمان اشاره کرد و یادآور شد: واقعیت این است که امروزه چاپ به یک رشته تخصصی نیازمند مهارت های بالا، تبدیل شده است. این در حالی است که متاسفانه بسیاری از فعالان این صنعت با تحولات روز در این حوزه آشنا نیستند.
وی علت تعطیلی بسیاری از چاپخانه های کشور را آشنا نبودن مدیران آنها با تغییرات و تحولات صورت گرفته در سالهای اخیر در این حوزه عنوان کرد و گفت: تا زمانی که نتوانیم یک صنعت را در قالب یک علم درک کنیم، در آن پیشرفتی بدست نمی آوریم.
مدیرعامل چاپ محمودی گفت: آموزش لازمه کار چاپ است چون حتی نگهداری از ماشین آلات چاپ نیازمند آموزش است و استفاده صحیح از دستگاههای میلیاردی صنعت چاپ موجب بهبود کیفی این صنعت خواهد شد.
امین فر: استانداردهای محصولات چاپی نامشخص است
در ادامه همچنین عالی امین فر کارشناس فنی شرکت مرکب ایران هم در سخنان بر لزوم استانداردسازی مواد اولیه و همچنین محصول نهایی در صنعت چاپ تاکید کرد و گفت: ما به عنوان یک تولید کننده مرکب هنوز نمی دانیم که مواد اولیه و محصول نهایی باید از چه استانداردهایی برخوردار باشد.
وی همچنین گرایش مصرف کنندگان داخلی را به مصرف کالاهای خارجی که به گفته او چندان هم با کالاهای ایرانی قابل رقابت نیستند، خارجی پسند بودن این مشتریان عنوان کرد و یادآور شد: متاسفانه واردات بی رویه محصولات خارجی آن هم توسط افرادی که هیچ شناخت دقیقی از محصول خوب ندارند، تولید کنندگان داخلی را با بحران روبرو کرده و وارد کنندگان این قدرت را کسب کرده اند که هر طور بخواهند با تولید کنندگان رفتار کنند.
در ادامه این نشست فواد نجم الدین عضو هیئت علمی و مدیر گروه ارتباطات تصویری دانشگاه علم و فرهنگ با تاکید بر لزوم واقع نگری فعالان صنعت و بسته بندی در آسیب شناسی مشکلات این حوزه گفت: برندسازی پیوند مستقیمی با بحث هویت و بویژه هویت ملی دارد و ما تا زمانی که نتوانیم مولفه های هویت ملی را برای خودمان مشخص کنیم، نمی توانیم به موضوع برند سازی ملی ورود پیدا کنیم.
چاپ حوزه مناسبی برای برندسازی است
وی با اشاره به اینکه به مسئله اقتصاد مقاومتی از دو بعد نگاه می شود، گفت: در سطح تدافعی، اقتصاد مقاومتی این گونه تحلیل می شود که چگونه می توان کاری کرد که تنش های بیرونی آسیبی به پیکره اقتصاد ما وارد نکند.
در این زمینه تقویت تولیدات داخلی می تواند به کاهش وابستگی کشور کمک کند.
مدیر گروه ارتباطات تصویری دانشگاه علم و فرهنگ یادآور شد: نگاه دوم به مسئله اقتصاد مقاومتی بحث تهاجمی آن است اینکه ما تولید کنندگان داخلی را به جای اینکه حالت تدافعی به خود بگیرند، چگونه به سمت ایجاد برندهای ملی و قابل رقابت در بازارهای جهانی هدایت کنیم. چاپ و بسته بندی، حیطه مناسبی برای برند سازی است.
در این نشست همچنین محسن ذبیحی دانشجوی دکترای مدیریت بازرگانی در سخنان کوتاهی رقابت پذیر بودن محصولات تولیدی را در عرصه صادرات بسیار مهم ارزیابی و به انجمن علمی فناوری چاپ ایران پیشنهاد کرد: در چارچوب همکاری با شرکت های دانش بنیان به کاهش مشکلات این حوزه کمک کند.
علی اکبر یوسفی عضو هیئت علمی پژوهشگاه پلیمر و پتروشیمی ایران هم در این نشست با تاکید بر پتانسیل نیروی انسانی فعال در این حوزه اظهار امیدواری کرد که ایران در آینده نه چندان دور از «هارت لند» به «برند لند» تبدیل شود و گفت: اقتصاد مقاومتی مبتنی بر موسسات علمی دانش بنیان و همچنین برنامه ریزی مدون می تواند به علمی شدن صنعت چاپ کشور کمک شایانی بکند.
جمشیدی: زنجیره ارتباط میان دانشگاه و صنعت چاپ از هم گسیخته است
در این نشست همچنین علیرضا جمشیدی از پیشکسوتان صنعت چاپ و از برگزیدگان دوره های قبلی جشنواره صنعت چاپ با بیان اینکه من صنعت چاپ کشور را یک صنعت پیشرفته نمی دانم، تصریح کرد: من درمدت ۵۰ سال فعالیتم در حوزه صنعت چاپ به این اصل پی بردم که معضل اصلی این صنعت این است که زنجیره ارتباطی میان دانشگاه و صنعت چاپ از هم گسیخته است.
وی تاکید کرد: همزمان با اینکه ماشین ها پیشرفت می کنند، ما به عنوان دست اندرکاران صنعت چاپ هم باید به دانش خود اضافه کنیم؛ اتفاقی که متاسفانه کمتر رخ می دهد.
در ادامه این نشست مهدیار جمشیدی از فارغ التحصیلان حوزه خبرنگاری چاپ از دانشگاه سیدنی استرالیا در سخنان کوتاهی بر لزوم توجه به مسائل زیست محیطی درتوسعه صنعت چاپ و سبز شدن این صنعت و همچنین هدفمند سازی نظام آموزشی در صنعت چاپ تاکید کرد.
در پایان نشست هم اندیشی تخصصی چاپ، اقتصاد مقاومتی، صادرات غیر نفتی و ارتقا برند ملی، تندیس انجمن علمی فناوری چاپ ایران به دکتر ایمانی رئیس دانشگاه علم و فرهنگ به عنوان میزبان این نشست، دکتر ایرانمنش عضو هیئت علمی دانشگاه امیر کبیر و از متخصصین حوزه بسته بندی و دکتر آزادی عضو هیئت علمی سازمان مدیریت صنعتی اعطا شد.
منابع: