کودک و برند
نویسنده: دکتر محمد آزادی- عضو هیات علمی سازمان مدیریت صنعتی ایران
به تازگی تحقیقاتی در دانشگاه میشیگان انجام شده که نشان می‌دهد که کودکان پیش دبستانی دارای هوشیاری و آگاهی به برند هستند. بچه‌ها حتی در سه سالگی تحت تاثیر فشارهای اجتماعی و درک مصرف برندهای خاص قرار می‌گیرند. این درحالی است که در گذشته تصور بر این بود که تا ۸ سالگی کودکان، درکی از موضوع برند ندارند.
در یک مطالعه از ۳۸ کودک ۳ تا ۵ سال، پنجاه برند از ۱۶ گروه محصول مورد بررسی قرار گرفت. بیشترین برندهایی که کودکان آنها را تشخیص داده بودند (با تشخیصی بین طیف صفر تا ۹۳ درصد)، برندهای فست فود بود. اما آنها بیشتر محصولاتی که به نحوی به کودکان مربوط بود را نسبت به سایر محصولات، تشخیص داده بودند و دلیل آن نیز تجربه از برند بود.
امروزه بیشترین مخاطب تبلیغات و اطلاع رسانی‌ها در ایران در بهترین حالت، افراد بالای ۲۰ سال هستند که بر اساس نتایج این تحقیقات و تحقیقات مشابه آن مشخص می‌شود هر چند که تبلیغات برای این گروه از مخاطبان ضروری است ولی نبایستی گروه کودکان را به فراموشی سپرد. دلیل اهمیت آن این است که اگر فردی، برندی را در دوران کودکی خود بشناسد حتماً در بزرگسالی آن را به راحتی کنار نخواهد گذاشت و خطر در حال حاضر این است که کودکان در جوامع در حال توسعه، برندهای خارجی را بهتر از برندهای کشور خود بشناسند و به آنها اعتماد کنند و سلایق و رفتار خرید آنها نیز، بر اساس آن شکل گیرد.
وقتی این کودکان به سنین نوجوانی یا جوانی و بزرگسالی می‌رسند دیگر به راحتی برندهای ملی خود را نمی پسندند و از صنایع داخلی کشور خود هر چیزی را نمی‌پذیرند. این مورد هرچند که در سطح کلان، موجب می‌شود که توقع جامعه از کیفیت محصولات و خدمات را بالا رود و قطعاً برای رشد جامعه بسیار مفید است ولی خطر آن در حوزه برند این است که نام‌های تجاری خارجی و بین‌المللی را بر نام های تجاری داخلی ترجیح داده و ممکن است که این مشکل پیش آید که برندهای داخلی معادل قدیمی، کهنه، و …. به نظر مخاطب خواهد آمد و این چالشی جدی در حفظ هویت یک کشور است.
از سویی دیگر، چالشی که مسئولان، متولیان و مدرسان آموزش و پرورش در غرب با آن مواجه هستند، یافتن راههایی است که فضای آموزش و پرورش و مدارس را از حجم تبلیغات و برندسازی شرکتها مصون نگه دارند، از جمله تبلیغات بر روی وسایل کودکان از جمله لوازم تحریر، کیف، کتابهای آموزشی و کمک آموزشی و …. هر چند که تنوع تبلیغات و جذابیت آنها می تواند برای کودکان جالب توجه باشد ولی سیطره برندهای خاصی بر ذهن کودکان می تواند به نوعی آنها را نیز در حوزه خلاقیتهایشان آسیب پذیر نماید.
منبع: روزنامه اقتصادی آسیا